Heb jij ook zo'n last van je status?

Status is een primaire behoefte. Ongeveer dezelfde breincircuits als voor andere basis overlevingsbehoeftes worden ervoor gebruikt. Status verklaart waarom mensen zelfs de meest onzinnige discussies willen winnen. En waarom men graag ziet dat anderen het minder goed voor elkaar hebben. De menselijke 'status drive' doet meer met je dan je denkt.

Alleen al praten met iemand die jij een hogere status dan jezelf toedicht, genereert de 'gevaar respons'.

Je cortisol niveau schiet omhoog en je limbische systeem wordt geprikkeld. Helder nadenken is dan moeilijk. Je minder of afgewezen voelen, activeert breingebieden die ook betrokken zijn bij fysieke pijn. Daarom voel je het zo letterlijk.

Alsof er een knijptang op je hart en maag gezet wordt en je wilt nog maar één ding: weg uit deze situatie.

Ieder brein is anders, maar we zijn allemaal geprogrammeerd om zelfs van de kleinste statusverhogende dingen te genieten.

Het zorgt voor hogere dopamine, serotonine en testosteron niveaus, terwijl het cortisol niveau daalt. Je kunt daardoor beter focussen, meer begrijpen en je voelt je zelfverzekerd.

Als de verhoudingen andersom liggen, is het effect precies het tegenovergestelde.

De gevoeligheid van het limbische systeem verschilt per persoon. Het heeft met aanleg te maken (genen), je opvoeding, de omgeving en wat je hebt meegemaakt. Hoe gevoeliger, hoe sneller het in werking treedt, zelfs in onbelangrijke situaties.

Een eenvoudige vraag of het achterblijven van een reactie wordt direct negatief geïnterpreteerd.

Een geactiveerd limbisch systeem zorgt namelijk letterlijk voor willekeurige verbindingen in je hersenen en heeft daarnaast ook nog eens een pessimistische neiging. Hierdoor gaan er 'logische' gedachten door je hoofd die je in rustiger vaarwater als 'complete onzin' zou bestempelen.

Kun je jezelf aanleren 'minder limbisch' te reageren?

Dat kan, al is het moeilijk. Het begint in ieder geval met kennis en inzicht. Dat je snapt wat er letterlijk gebeurt in je brein. Dan kun je op een dergelijk stressmoment denken, 'ach, m'n limbische systeem kan het weer niet laten.'

Breng het met humor. Erom lachen is namelijk de makkelijkste manier om te ontspannen.

Als de emoties te sterk zijn, werkt dat echter niet. Dan kun je beter jouw interpretatie van de gebeurtenis veranderen. Dat moet je wel zo snel mogelijk doen, omdat je logische denkvermogen omgekeerd evenredig afneemt met de toename van limbische activiteit.

Om het in de toekomst te voorkomen, moet je weten wat jouw 'hotspots' zijn. Dat stelt je in staat verwachtingen te managen. 

Hou eens een tijdje bij wanneer je zo heftig reageert. Ontdek wat de triggers zijn. Als je dat weet, kun je er namelijk van tevoren over nadenken hoe je er in de toekomst voortaan op wilt reageren. Dus niet alleen snappen waarom je zo reageert, maar van daaruit nieuw gedrag ervoor in de plaats zetten.

Je moet afleren bepaald gedrag van jezelf te verwachten.

En dat is moeilijk. Al heb je nog zo'n hekel aan dat gedrag, je bent er zo aan gewend, dat het moeilijk is om je voor te stellen dat het ook anders kan. Dat moet je eerst letterlijk ervaren.
Gun jezelf die kans en probeer het gewoon:

• Ontdek en noteer de triggers. 
• Schrijf op hoe je voortaan wilt reageren. 
• Oefenen, oefenen, oefenen. 

Hoe sneller je jezelf toelaat de positieve verandering te zien en voelen, hoe groter de kans dat je volhoudt en werkelijk verandert. Wees ondertussen vooral trots op jezelf voor alle moeite die je doet (statusverhogend). In plaats van de keren dat het niet lukt tot monster proporties uit te vergroten (statusverlagend).

De kritische grens ligt rond de 6 weken. Dan begint je brein letterlijk te veranderen en wordt het steeds makkelijker. Hou vol! Het is zó 20 april! :-)