De wereld draait NIET om jou

In het mei nummer van Filosofie Magazine staat een artikel over de filosoof Kierkegaard. Ik kende de naam wel, maar was niet bekend met zijn gedachtegoed. Nu wel. In ieder geval een beetje. Wat hij vertelt, vind ik goed passen in 'de nieuwe economie' ontwikkelingen, waarbinnen o.a. het doorgeschoten individualisme aan de kaak wordt gesteld.

'Jezelf worden', is voor Kierkegaard geen uiting van maakbaarheidsdenken.

De wereld draait namelijk NIET om jou. Natuurlijk ben je uniek. Dat is iedereen. Relaties zijn echter niet bedoeld voor jouw maximale zelfontplooiing.

De positieve betekenis van zelfwording is 'jezelf genoeg zijn'.

In verliefdheid en bepaalde vriendschappen gebeurt het tegenovergestelde van zelfwording, aldus Kierkegaard: we verliezen onszelf in de ander. Waarmee je jezelf niet vrijer, maar juist afhankelijk maakt.

Zo zie je volgens hem het leven nog steeds voor 'een project' aan.

Maar dan uitbesteed. Aan de ander. "Zonder jou kan ik niet leven," heeft dan ook niets met liefde te maken, maar alles met wanhoop.

Je kunt je eigen overspannen verwachtingen niet waarmaken. 

Dus leg je die verantwoordelijkheid buiten jezelf. Vroeg of laat gaat dat fout. Als je 'jezelf niet genoeg bent', rust er steeds een te zware hypotheek op relaties.

Voor Kierkegaard was liefhebben dé levensopdracht.

Maar dan als een beweging naar buiten. Niet vanuit het egocentrische naar binnen. Overdreven gevoeligheid en verbittering zijn zo bezien symptomen van een ongezonde relatie.

"Ontspanning i.p.v. overspanning en relativering i.p.v. verabsolutering vormen een levenshouding die ongezonde afhankelijkheid buitensluit."

Naastenliefde is een plicht, aldus Kierkegaard. En dat gaat je een stuk beter af als je op de hierboven omschreven manier in het leven staat.

Steeds bezig zijn met de invulling daarvan, is de zin van het leven. Dat ís het leven.