Over Attila de Accountant en opvanghuizen

Ben jij een goede automobilist? Het antwoord is zelden 'nee'. Anderen zijn de onhandige, niet oplettende sukkels. Niet alleen wat betreft autorijden denken we er zo over. Zowel privé als zakelijk houden we er nogal wat overtuigingen op na. Manieren van denken waar we zo aan gewend zijn, dat we ze niet meer in twijfel trekken. Ze worden onbewust aangenomen voor 'de waarheid'. Dus ja, dan handel je er met overtuiging naar. In het boek 'Switch - veranderen als verandering moeilijk is', kwam ik een treffend voorbeeld tegen:

Hij werd Attila de Accountant genoemd.

Zijn afdeling werd bijzonder krachtig aangestuurd, zullen we maar zeggen. Welk detail er vergeten was, deed er niet toe, al schreeuwend liet hij weten dat het onacceptabel was. De medewerkers stuurden iedere declaratie waar ook maar het minste geringste aan ontbrak linea recta retour.

Attila was niet geliefd binnen het bedrijf, maar zijn afdeling liep gesmeerd.

Tenminste, als je het bekijkt vanuit het wereldbeeld dat eraan ten grondslag lag: een goede administrateur, boekhouder of accountant heeft alleen maar oog voor cijfers en details en hun ultieme perfectie. 

Helaas kosten al die sukkels die dat niet snappen nogal veel energie. 

Maar je weet waar je het voor doet. Dus met liefde gaat de knoet erover. Wat ben je toch een goeie boekhouder. Ach ja, iemand moet het zijn en doen he....

Maar toen veranderde er iets in de organisatie.

De betreffende afdeling kreeg niet meer te maken met interne klanten, maar met externe partijen. De opvanghuizen voor 'sociaal zwakkere kinderen', waar dit bedrijf voor werkte, moesten hun declaraties namelijk voortaan rechtstreeks indienen.

Al snel regende het klachten.

Declaraties werden teruggestuurd en niet uitbetaald. Het mag duidelijk zijn waarom. The devil is in the detail. En wel zo duivels dat sommige opvanghuizen op een gegeven ogenblik de salarissen niet meer konden uitbetalen.

De directie was wanhopig.

Maar Attila hield voet bij stuk. Het lag niet aan hem. Als zíj nou maar alles netjes invulden, was er niets aan de hand. Toen gingen ze maar een stukje rijden met Attila. Een laatste noodgreep.

Ze bezochten een aantal opvanghuizen. 

Veelal mistroostige woningen in 'achterstandsbuurten'. Met overwerkt personeel en behulpzame vrijwilligers. 

Rondrennende kinderen van allerlei leeftijden, vechtpartijen, lachsalvo's, serieuze gesprekken en een continu rinkelende telefoon.

Niet bepaald een plek waar je heerlijk op je gemak uitgebreid en zorgvuldig de administratie gaat zitten doen.

Attila wist niet wat hij zag. Ineens realiseerde hij zich iets. Een goeie accountant is niet alleen met cijfers en details bezig, maar ook met het helpen van mensen. Met het verlenen van service.

Hij kwam die dag gelouterd terug op kantoor.

Attila was nog steeds Attila. Maar nu schreeuwde hij erover dat die declaraties als de wiedeweerga supersnel afgehandeld moesten worden, want die mensen zitten met smart te wachten op dat geld! Anders kunnen ze hun goede werk niet doen en al die kinderen helpen!

Je kunt lullen als Brugman en met allerlei redelijke argumenten aankomen waarom iemand zich anders moet gedragen.

Maar als iemand het niet voelt, vergeet het dan maar. Attila de Accountant voelde die dag iets. (Ja, ook boekhouders hebben gevoel. ;-) Over onbewuste overtuigingen gesproken....) Hij werd overweldigd door een voor hem onbekende wereld en realiseerde zich dat hij die door zijn gedrag wezenlijk moeilijker maakte.

Je kunt zeggen dat het altijd om mensen gaat, maar dat zien en voelen heeft veel meer effect. 

Zullen we wat minder praten vanachter ons bureau en meer zien en voelen in de buitenwereld? Daar gebeurt het namelijk. Daar leven de mensen waar we het uiteindelijk allemaal voor doen.

Bang? Hoezo? Waarvoor? Gezonde spanning heet dat!

Bang zijn, hoort bij het leven. Angst hoeft lang niet altijd overwonnen te worden. Soms kun je er maar beter naar luisteren en iets uit de weg gaan. Maar daar gaat deze blog niet over. Ik zit na te denken over nep-angst. Geen actie ondernemen omdat je zogenaamd ergens bang voor bent. Dat klinkt net even anders dan 'ik heb er geen zin in' of 'het lukt toch niet'.

• Het lijkt me zo gaaf, zelfstandig ondernemen, maar ja, ik heb veel verplichtingen en dan biedt een vaste baan toch meer zekerheid.
• Wat zou ik graag weer regelmatig zwemmen, maar ja, inmiddels ben ik op een leeftijd dat ik die dikke kont en slappe benen echt niet meer kan vertonen.
• Zelf bloggen, is al lang een droom, maar ja, waar haal ik inspiratie vandaan, laat staan tijd?
• Enzovoorts.

De strekking is duidelijk.

Je zegt iets belangrijk te vinden, maar je gedraagt je er niet naar. Niet zo verwonderlijk. Iets zeggen of vinden, kost nauwelijks moeite. Ernaar handelen, is een heel ander verhaal. En dat weten we heus wel.

Als je dat eigenlijk wel prima vindt: vooral zo laten. Maar je zult met een reden getriggerd zijn door de titel en het begin van deze blog, vermoed ik, dus: laten we beginnen bij het begin.

Iets wat lekker makkelijk te bereiken is, zet je juist níet in beweging.

Klinkt paradoxaal, maar de lat te laag leggen, is een sluwe manier om iets te laten zoals het is. Zoveel maakt het toch niet uit. Comfortzone is comfortzone. De status quo handhaaf je het best door niets anders te doen. Dus.

Als het je niet tenminste een beetje bang maakt, dan is het niks nieuws.

Gezonde spanning heet niet voor niets gezonde spanning. Luister naar die dartele vlinders in je buik. Het is een kristalheldere aanwijzing: dit vind je spannend én leuk. Daar begint 'het'.

Zorg dat het zo concreet mogelijk wordt.

Prachtig, die mooie 'ansichtkaart' van waar je naartoe wilt. Spanning. Vlinders. Hee, voelt goed! En nu? Slik. Of beter: verslik je niet.

Idealen zijn niet bedoeld voor exacte uitvoering. Anders zouden we ze 'plannen' noemen.

Idealen geven energie en hoop. Als ze je frustreren, zijn het geen idealen, maar onhaalbare eisen. Je belandt niet zomaar van de huidige in een ideale situatie. Dat willen, is jezelf ontslaan van het ondernemen van actie, want zoiets is bij voorbaat kansloos.

Maak het zo klein mogelijk: wat is een concrete, cruciale actie waar je morgen mee kunt beginnen?

Daar begin je morgen dan ook mee. En alléén daarmee. Alle focus op die eerste stap. Vraag even niet meer van jezelf. In het begin van een verandering, iets nieuws proberen, ben je uiterst vatbaar voor de verleidingskunsten van Mr of Mrs Comfortzone.

Die kleine, maar oh zo belangrijke stappen, zien, zetten en daarop voortbouwen, heeft enorme consequenties. 

Het welbekende sneeuwbaleffect treedt in werking. Als je idealen sterk en bemoedigend genoeg zijn, laat je je niet afschrikken door dat aanvankelijk kleine formaat sneeuwbal. En waardeer je hoe hij langzaamaan steeds groter wordt.

Warempel: je bent aan de rol!

Zo zie je maar. :-) Weet welke kant je op wilt, maak de eerste stappen zo klein mogelijk en zorg dat je die stappen makkelijk kunt zetten. Dan kom je nog eens ergens!

Een simpel voorbeeld ter illustratie en als beeldspraak:

Je wilt afvallen. Je kwelt jezelf met wat je allemaal fout doet. Je eet te veel. Beweegt te weinig. Je bent gemakzuchtig. Stop! Zo denken, jaagt je alleen maar angst aan. Dat kun je toch nooit overwinnen?!

Wees niet zo veeleisend (wat eigenlijk een excuus is om niet in actie te komen) en ga uit van wat je wél kan doen. Hoe kun je een klein en motiverend begin maken vanuit een inspirerend ideaalbeeld?

• Op de 'ansichtkaart' zie je een slankere versie van jezelf die weer in die ene broek past. Stel je voor.... 
• De eerste concrete stap die goed te overzien is (en daardoor sneller tot daadwerkelijke uitvoering aanzet): de wekelijkse kleine boodschappen op de fiets doen in plaats van met de auto.
• Maak het uitvoeren van die beslissing zo makkelijk mogelijk door je fiets niet achterin de schuur te laten staan, half verstopt achter allerlei ander spul. Zet 'm vooraan. Klaar voor het grijpen.

En meer dan die fietstochtjes doe je de komende weken niet. Grote kans dat je jezelf verrast en na enige tijd ontdekt dat je niet één keer, maar een paar keer per week op de fiets stapt. En passant ben je nog een kilo afgevallen ook. Kom maar op met de volgende stap!

Of je die 'ansichtkaart' ooit daadwerkelijk naar jezelf kunt sturen, doet er eigenlijk niet toe. 

Het is een ideaal, een richting. Na verloop van tijd kom je er misschien achter dat die ene broek eigenlijk helemaal niet zo leuk is. Komt er iets anders voor in de plaats wat beter past bij hoe je je dan voelt. Je kent die bekende uitspraak wel: het gaat om de reis, niet om de bestemming.

Hoe dan ook: het gaat erom dat je de smaak van succes proeft. En dat smaakt naar meer. Altijd.

Waarom gezichtloze bedrijven ten dode opgeschreven zijn

Nog niet zo lang geleden konden bedrijven zich permitteren gezichtloos te zijn. Groot zijn, schepte vertrouwen en reclame definieerde de bedrijfsidentiteit. Anonimiteit is ook een uitstekende vorm van risicomanagement (risico mijden, beter gezegd). Volgens Rohit Bhargava is die tijd voorgoed voorbij. Persoonlijkheid is onmisbaar geworden. Dat maakt hij heel duidelijk in zijn boek 'Persoonlijkheid niet inbegrepen – Waarom bedrijven hun authenticiteit kwijtraken – En hoe grootse merken het terugkrijgen', wat ik in 2011 als recensent voor managementboek.nl gelezen heb.

Volgens marketing expert Rohit Bhargava zijn gezichtloze bedrijven ten dode opgeschreven. 

In de door internet en nieuwe media steeds transparanter wordende wereld, kun je je niet meer verstoppen achter anonieme bureaucratie. Mondige consumenten eisen persoonlijke oplossingen en hebben steeds meer moeite met standaard procedures die regelmatig de nodige logica ontberen.

Maar hoe begin je met het bouwen van een 'eigen smoel'? 

Als je de eigenaar van de toko bent, is het iets makkelijker, maar ook als manager of 'gewone' medewerker kun je stappen ondernemen. Eén van de redenen waarom 'Persoonlijkheid niet inbegrepen' voor alle lagen van een organisatie lezenswaardig is:

Het gaat niet alleen om de hogere legerleiding.

Bhargava hakt zijn aanpak op in hapklare brokken. Hij begint met de toevallige zegsman. Iemand die enthousiast is over wat jij doet en daar graag met anderen over praat (kan ook een medewerker zijn).

Uiteraard moet je zo iemand wel eerst vinden voordat je hem/haar kunt omarmen. Wat bijvoorbeeld betekent dat je diegene z'n blog officieel erkent en ondersteunt. Er zijn ook bewust gekozen zegslieden, zoals de oprichter, een beroemdheid of een autoriteit.

De definitie van persoonlijkheid is volgens Bhargava: 

'De Unieke, Authentieke en Spraakmakende ziel van jouw merk (ik zou zeggen: jouw bedrijf) waar mensen gepassioneerd door kunnen raken'. Dit heeft hij verder uitgewerkt in het UAS-filter, wat moet resulteren in die begeerde persoonlijkheid. Hoe je de stappen van dit filter doorloopt, wordt uitgebreid besproken, met verwijzingen naar de uiterst handige samenvattingen achterin het boek (deel 2).

Hierna komt het belang van een achtergrondverhaal als geloofwaardige basis naar voren. 

Tevens wordt uitgelegd hoe je als scenarioschrijver dit verhaal effectief kunt verwoorden. Er is zelfs een 'achtergrondverhalenwijzer' opgenomen, met het type verhaal, wat het verhaal is en wie het gebruikt. Een handige leidraad voor een zoekend bedrijf.

Vervolgens wordt een niet te onderschatten factor onder de loep genomen: angst. Want persoonlijkheid ontwikkelen, lijkt een riskant idee omdat deze aanpak vereist dat je:

• toevallige zegslieden omarmt
• de controle deelt met klanten en medewerkers
• écht diepgaand nadenkt over strategieën
• meer open, eerlijk en transparant bent over wat je doet

Op de weg naar verandering kom je dan ook nogal wat obstakels tegen: 

• succes (wat we nu doen, werkt toch prima)
• onzekerheid over wat er zal gebeuren, traditie (zo hebben we het altijd gedaan) 
• het gebrek aan precedenten (niemand doet het op die manier)

Al deze obstakels worden stuk voor stuk door Bhargava ontleed.

Iets anders wat ook zwaar onderschat wordt, zijn 'persoonlijkheidsmomenten'. 

Als een klant de verpakking openmaakt, een blije blogpost schrijft of belt met een klacht of voor een nieuwe opdracht, is de marketing aandacht verdwenen. Terwijl hij/zij dan juist alle aandacht voor jou heeft!

Dit komt omdat de klant dan in een andere fase van het proces terecht is gekomen, wat vaak een andere afdeling betekent. Hier worden veel kansen om je persoonlijkheid te uiten, gemist.

Dan begint deel 2, wat bomvol technieken, tips, tools en stappenplannen staat. 

Als je wilt, kun je morgen meteen met iets aan de slag. Al leg je eerst alleen maar de gezichtloosheidtest op de MT-tafel of schuif je hem onder de neus van je collega's.

Door het hele boek heen zijn talrijke voorbeelden verweven. Niet alleen van grote merken, zoals Apple. Die verhalen kent inmiddels bijna iedereen. Juist de verhalen van kleine, onbekende ondernemingen spreken tot de verbeelding.

'Persoonlijkheid niet inbegrepen' van Rohit Bhargava was destijds niet alleen een feest der herkenning. 

Het boek heeft geholpen meer concrete handen en voeten te geven aan het succesvol inzetten en uitbouwen van de 'bedrijfspersoonlijkheid'. Tot plezier van menig MKB'er.