Veranderen. Willen we het eigenlijk niet allemaal, in meer of mindere mate? Zeker in tijden als deze, waarin het individu hoogtij viert, is het paradoxaal genoeg niet vaak goed genoeg. Juist omdat er zo hoog opgegeven wordt over al die (onontgonnen) kwaliteiten die in jezelf te sluimer liggen. Het is je persoonlijke plicht ermee aan de slag te gaan. En als je mislukt, is het je eigen schuld. Blijkbaar het verkeerde gebied ontgonnen....
Zijn we vergeten dat we groepsdieren zijn? Dat je sámen pas echt succesvol verandert?
Waarom denk je dat er zoveel goede voornemens vroegtijdig sneuvelen? "Omdat mensen geen wilskracht hebben," zeg je. Is dat echt zo? Stel je voor dat je wilt stoppen met iedere dag chocolade eten en je omgeving reageert als volgt:
- Je geliefde kijkt je meewarig aan en zegt: "Dat wordt je hoeveelste poging, schatje? Zal ik morgen gewoon maar weer meenemen? Anders ga je zondag naar het benzinestation en daar is dat spul niet goedkoop."
- Op je werk durf je het niet eens te zeggen, omdat je voorgaande pogingen mislukt zijn.
- Je begripvolle vriendin is wel één en al oor. En serveert bij het 2e kopje koffie terstond een Merci'tje.
- Als je aan het einde van een vermoeiende werkdag nog even langs de supermarkt gaat voor wat groente en fruit, sta je ineens een paar chocoladerepen af te rekenen.
Het scheelt nogal of je omgeving je vijandig gezind is of je ondersteunt.
Je kunt nog zoveel feiten horen over hoe ongezond iets is. Je huisarts maakt je bang met zijn verhalen over verloren levensjaren. Je omgeving laat je met de nodige ergernis weten dat als je er nou 'gewoon' mee stopt, je je gezonder en zelfverzekerder zult voelen.
De feiten kloppen. De angst is terecht. Ze komen met kracht bij je binnen. Voor even.
Want als het menselijk brein ergens goed in is, is het wel ontkenning. En daarnaast zijn die grijze cellen niet gebouwd voor eindeloos bang zijn en anticiperen op ellende.
Integendeel. Anders waren we allang uitgestorven. Omdat we dan helemaal niet meer in beweging zouden durven komen. Verlamd van angst.
Angst laat je voelen dat je móet veranderen. Hoop geeft je het gevoel dat je kúnt veranderen.
Een cruciaal verschil. Angst kost je energie. Hoop geeft je energie. Laat extra energie nou net zijn wat je nodig hebt om te beginnen met veranderen.
In
het boek 'Change or Die' vat Alan Deutschman het perfect samen. Er zijn 3 sleutelfactoren voor succesvol veranderen:
Stap 1 - Verbinding maken (Relate)
Je vormt een nieuwe, emotionele band met een persoon of gemeenschap die je inspireert en hoop geeft.
Die persoon of groep verkoopt jou als het ware aan jezelf, in die zin dat je gaat geloven dat je daadwerkelijk kunt veranderen. Andersom 'verkoopt' diegene of de groep zichzelf als voorbeeld, mentor of bron van nieuwe kennis. Je raakt overtuigd van de aanpak of strategie.
Stap 2 - Herhalen (Repeat)
De nieuwe relatie helpt je om te leren en geeft je de ruimte om te oefenen en de nieuwe gewoontes en vaardigheden die nodig zijn onder de knie te krijgen.
Het kost veel herhaling gedurende langere tijd voordat nieuw gedrag en nieuwe gewoontes houvast vinden, automatisch worden en natuurlijk aanvoelen. Dat je er niet meer over na hoeft te denken.
Daarom helpt het enorm als je een uitstekende leraar, coach of mentor hebt die richting geeft, aanmoedigt en bijstuurt. Verandering 'verkoop' je niet alleen. Als je wilt dat het werkt, moet je ook helpen met 'trainen'.
Stap 3 - Nieuw denkkader (Reframe)
De nieuwe relatie zorgt ervoor dat je anders gaat denken over je eigen situatie en leven.
Uiteindelijk kijk je daardoor heel anders naar de wereld. Dat nieuwe denkkader is dusdanig anders, dat het van tevoren totaal geen betekenis voor je gehad zou hebben. Daarvoor moest je simpelweg eerst veranderen.
Het gaat zo vaak mis omdat mensen anderen 'helpen' met veranderen, door meteen met stap 3 te beginnen.
Maar hoe moet je in hemelsnaam een compleet nieuw denkkader, vanuit je oude denkwijze, volledig begrijpen en doorvoelen? Laat staan accepteren?!
Voor die ander is het gesneden koek. Logisch, die heeft de stappen 1 en 2 al doorlopen.
Als je eenmaal ergens van overtuigd bent, kun je echter vergeten dat het bij jou ook een geleidelijk proces is geweest. Al voelt een verandering soms als een donderslag bij heldere hemel.
Terugkijkend zie je alles wat eraan vooraf is gegaan. Hoe dat je ontvankelijk heeft gemaakt voor 'het' moment.
De 3 sleutelfactoren gelden niet alleen voor persoonlijke verandering. Ze zijn net zo waardevol voor bedrijven.
Kijk maar hoe bedrijven uitgaan van hun eigen belevingswereld en van daaruit verkopen. Tetteren. Toeteren. Maar het komt niet aan. Geen wonder. Zonder verbinding en gezamenlijke herhaling, zullen verschillende denkkaders elkaar nooit treffen.
Verbinding en herhaling zijn de bruggenbouwers.
Vanuit stap 3 starten, bespaart op de korte termijn tijd en kosten. Daarom is het zo verleidelijk. Eerst investeren in een relatie, zonder dat je weet of er een 'transactie' uit zal voortvloeien, lijkt tegennatuurlijk.
Dat komt omdat we de afgelopen 20 jaar geld centraal zijn gaan stellen. In plaats van menselijk contact.
Maar de tijden zijn aan het veranderen. We zijn aan het terugkeren naar de menselijke maat. Je ziet het overal om je heen.
Van meer, meer, meer naar alles met mate. Van groei, groei, groei naar bloei, bloei, bloei. Dat wordt genieten!
